Sinir sistemi veya sinir ağı, canlıların içsel ve dışsal çevresini algılamasına yol açan, bilgi elde eden ve elde edilen bilgiyi işleyen, vücut içerisinde hücreler ağı sayesinde sinyallerin farklı bölgelere iletimini sağlayan, organların, kasların aktivitelerini düzenleyen bir organ sistemidir.
Sinir sistemi iki bölümden oluşur. Merkezi sinir sistemi (MSS) ve çevresel sinir sistemi (ÇSS). MSS, beyin ve omurilikten oluşur. ÇSS, MSS’yi vücudun diğer tüm kısımları ile bağlayan uzun fiberlerden oluşur. ÇSS, motor nöronları, dolaylı istemli hareket, otonom sinir sistemi, sempatik sinir sistemi, parasempatik sinir sistemi, düzenli istemsiz işlevler ve enterik sinir sisteminden oluşur.
1-Sinir Hücresi (Nöron, nörosit) -Sitoplazması:Nöroplazma -Gövdesi(Perikaryon) -Uzantıları: a.dendrit (=ağaç) -Sitoplazması:Dendroplazma SİNİR DOKUSU (Yapısal Elemanları) b.akson -Sitoplazması:Aksoplazma -Membranı: Aksolemma -Akson tepeciği:perikaryondan çıkış yeri -Kılıfları:Miyelin kılıf Nörolemma (Schwann kılıfı) Miyeli içersin ya da içermesin, kılıflanmış aksonlara sinir teli denir.
2-Hücrelerarası madde A-Glia Dokusu (MSS de) Nöroglia Hücreleri: -Ependim hücreleri -Astrositler (Fibröz ve protoplazmik) -Oligodentrositler -Mikroglialar B-Bağdokusu (PSS de) Bağdokudan oluşmuş ara dokuda; -Schwann hücreleri -Satellit hücreleri
Sinir sisteminde hücreler iki büyük grupta toplanmaktadır:
a) Nöronlar: Sinir sisteminin esas fonksiyonunu yapan hücreler olup, aksiyon potansiyelini oluşturup iletme işi bu hücrelerdedir.
b) Glia hücreleri: Nöronlara destek görevi yapan hücreler olup, aksiyon potansiyeli oluşturup iletme işine katılmazlar.
İnsan vücudu trilyonlarca hücreden meydana gelmiştir.
- Bu hücrelerden bir kısmı da nöron denilen sinir hücreleridir.
- Nöronlar elektro kimyasal bir işlemle bilgi taşımak için için özelleşmiş hücrelerdir.
- İnsan beyninde yaklaşık 100 milyar nöron vardır.
- Bu nöronlar değişik şekil ve büyüklüktedirler.
Milyarlarca sinir hücresi ve bunların aralarındaki trilyonlarca bağlantının oluşturduğu ağ yapısı sinir sisteminin temelini oluşturur.
Bu karmaşık ağ yapısı; tüm canlılık olaylarını ve davranışları düzenleyen bir sistem olarak görev yapar.
Sinir sistemi fonksiyon ve anatomik açıdan ikiye ayrılır.
- Merkezi sinir sistemi
- Periferik (çevresel) sinir sistemi